1 TIR'ın maliyeti 50-60 bin dolar

Rusya'nın geçişini engellediği TIR'ların araç başına faturasının 50- 60 bin dolar olduğu belirtiliyor Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, Türkiye-Rusya arasındaki gerilim nedeniyle Rusya'nın Türk TIR'larının yanı sıra Türk ihraç ürünleri taşıyan diğer ülke TIR'larına da transit geçiş izni vermediğini belirterek; şu anda Sarp kapısı ve Ukrayna'dan çıkan yaklaşık 1000 TIR ile Rusya'yı transit geçmek isteyen 250 TIR'ın bekletildiğini söyledi.

Beklemenin faturasının araç başına 50 bin - 60 bin dolar olduğunu ifade eden Şener, söz konusu malların ağırlıklı olarak tekstil, hazırgiyim, makine ve aksamları ile gıda ürünlerinden oluştuğunu; Samsun ve Novorossiysk limanında bekleyen 400'er konteynerdeki gıda ürününün ise bozulma riski ile karşı karşıya olduğunu söyledi.
              
Alternatif Hazar güzergahını kullanmak için bazı araçların Azerbaycan'a yöneldiğini belirten Şener; ancak bu güzergahın sefer başı maliyeti 1,500-2,000 dolar artırdığını ve maliyetleri düşürmek için Azerbaycan ve Türkmenistan ile görüşmelerin sürdüğünü söyledi.
              
Türkiye'nin geçen hafta Salı günü Suriye sınırında Rus savaş uçağını düşürmesinin ardından Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Türkiye'ye yönelik bir dizi ekonomik yaptırım kararı imzaladı. Kararname, Türkiye'ye özel uçak seferlerinin durdurulması, tur firmalarından Türkiye'ye tatil paketi satmamalarının istenmesi, bazı Türk ithal ürünlerinin yasadışı yapılması ve Türk firmaları ve vatandaşlarının ekonomik aktivitelerinin durdurulması veya azaltılmasını öngörüyor.

TÜİK verilerine göre Türkiye 2014 yılında Rusya'ya 6 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
              
UND Başkanı Şener Reuters ile yaptığı söyleşide, uçağın düşürülmesinin ardından Türk mallarının ülkeye girişinin çeşitli bahanelerle engellendiğini belirterek, "Rusya dört gündür Türk TIRlarına ülkeye giriş ya da transit geçiş izni vermiyor. Kapıda bekleyen TIRların yanı sıra, ülkeye girip gümrükte malını boşaltmak için bekleyenlere de izin vermiyor" dedi ve ekledi:
              
"Bu durum sadece Türk TIR'ları için değil; Türk ihraç ürünleri taşıyan Romanya, Bulgaristan, Kazakistan ve Moldovalı TIR'lara da izin verilmiyor."
              
Şener'in verdiği bilgiye göre, Türkiye'nin Rusya'ya ihracatının yaklaşık yüze 50'si karayolu ile gerçekleştiriliyor. İstanbul ya da Zonguldak'tan gemiye bindirilen TIRlar Ukrayna limanına indikten sonra bu ülkeyi transit geçip Rusya'ya giriyorlar. İkinci bir güzergah olarak ise Sarp sınır kapısından çıkıp Gürcistan üzerinden Rusya'ya giriş yapıyorlar. Orta Asya'daki Kazakistan, Kırgizistan ve Moğolistan'a yönelik taşımalar da Rusya transit olarak kullanılarak yapılıyor.
              
Bir başka taşıma şekli de, Samsun'dan gemiye yüklenen kasaların Novorossiysk limanına indirilmesi ve oradan malların Ruslar tarafından taşınması. Özellikle meyve-sebze nakliyesi bu şekilde yapılıyor.
              
Şener, "Karayolu ile Sarp'tan ve Ukrayna'dan çıkan 1,000 civarı TIR'ın yanı sıra, 250 civarı da Rusya'yı transit geçmek için bekleyen araç var... Olayın ekonomik faturası araç başına 50,000-60,000 dolar diyebiliriz" dedi.
              
Novorossiysk limanına inen 400 römorkun da Rusya'ya gitmek için beklemede olduğunu belirten Şener, "Aynı şekilde 400 tane de Samsun'da gemiye binmeyi bekleyen römork var" diye konuştu.
              
Rusya'ya girmek için bekleyen mallar arasında ağırlıklı olarak tekstil, konfeksiyon, makineve aksamları ile gıda ürünleri bulunduğunu belirten Şener, Novorossiysk'den kasalarla nakliye edilen gıda ürünlerinin ise soğutucu olmaması nedeniyle bozulma riski ile karşı karşıya olduğunu söyledi.
              
Alternatif Hazar güzergahı gündemde ama maliyet yüksek

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kararlarına göre, bir ülkenin transit geçişleri engelleyemeyeceğini vurgulayan Şener, buna karşın şu anda Rusya'yı transit geçmek için bekleyen 250 civarı araç bulunduğunu söyledi.
              
Bunlardan Gürcistan'daki yaklaşık 100 tanesinin Azerbaycan üzerinden transit geçişe yöneldiğini belirten Şener, "Geçiş izinleri olmamasına rağmen Azerbaycan bunların transit geçişine izin verdi. Bu TIR'lar Orta Asya'ya Azerbaycan üzerinden geçecek. Ancak bu güzergah maliyetleri çok yükseltiyor" dedi ve ekledi:
              
"Rusya transit geçiş için para almazken; Hazar güzergahında TIR'lardan Azerbaycan 465 dolar, Türkmenistan 450 dolar alıyor. Ayrıca gemi ve liman  fiyatları da çok yüksek. Hazar güzergahı sefer başına maliyeti 1,500-2,000 dolar artırıyor."
              
İki ülkeyle indirim konusundaki çalışmaların sürdüğünü belirten Şener, Türkmenistan'dan gemi ücretleri konusunda Aralık ayında indirim beklediklerini; güzergahın ekonomik hale gelmesi durumunda Rusya hattına göre daha hızlı ulaşım sağlayan bu güzergahın kullanılabileceğini söyledi.
              
Şener'in verdiği bilgiye göre; Türk TIR'ları Orta Asya'ya Hazar üzerinden yıllık yaklaşık 5 bin, Rusya üzerinden yaklaşık 6 bin, İran üzerinden ise 45 bin giriş yapıyor.