GM, Türkiye'de üretim yapsa Opel'i satar mıydı

Amerikan otomotiv devi General Motors’un (GM) Avrupa’da son 16 yıldır zarar eden markası Opel’i Fransız Peugeot Citroen Grubu’na (PSA) satma planının etkileri artarak devam ediyor. PSA Grubu’nun Opel için 10 milyar doları borçlar ve emeklik yükümlülükleri olmak üzere 11 milyar dolar ödeyebileceği belirtilirken, satışın gerçekleşmemesi halinde ise Avrupa’da Bill Clinton’ın başkanlığından bu yana para kazanamayan GM’in ne yapabileceği tartışılıyor. Yani bir başka değişle PSA Grubu Opel’i almaktan vazgeçerse GM 8 yıl içinde ikinci kez Avrupa hamlesinde başarısız olacak. Bu da 2000 yılından bu yana gerçekleşen 15 milyar dolarlık zararın hızla artmasına yol açacak. Bilmeyenler için hatırlatalım, 2009 yılında iflas başvurusuyla birlikte yeniden yapılanmaya giden GM, o dönem krizden çıkış için Opel’i Kanada-Rus ortaklığı olan Magna’ya satarken son dakikada bu satıştan vazgeçmişti.

ZARARDAN KÂRA

Uluslararası uzmanlar ve analistler Opel satışının yine gerçekleşmemesi halinde GM’in yapacağı en doğru hamlenin Michigan Dearborn’daki komşuları ve rakipleri Ford’a bakıp örnek almak olduğunu söylüyor. Çünkü Amerika’nın bir diğer efsane markası Ford’un da küresel kriz sonrası Avrupa’da önemli bir zarar elde ettiği ve bu durumdan yeniden yapılanmayla kurtulduğu belirtiliyor. 2010 yılında Volvo’yu Çinli Geely firmasına 1.8 milyar dolara satmalarına rağmen sıkıntıların devam etmesi sonucu Ford, 2011-2014 yılları arasında Avrupa’da toplam 3.1 milyar dolarlık zarara ulaşmıştı. Bunun üzerine Ford’un o zamanki CEO’su Alan Mulally, kollarını sıvayarak içinde 3 fabrika kapatma ve binlerce işçi çıkartmasının da yer aldığı çok agresif bir yeniden yapılandırma planını devreye sokmuştu. Özellikle İngiltere ve Belçika’daki fabrikalarda operasyonlar sonrası protestolar olmuş, Ford ciddi tazminatlar ödemişti. Ama Ford, her şeye rağmen bu plandan geri adım atmayınca, sonuçlarını 2015 ve 2016 yıllarındaki rekor kârlarda net olarak gördü.

AVRUPA’DA 2 YILDIR LİDER

Mulally’nin yapılandırma planın en kritik noktasında ise Türkiye yer aldı. Türkiye’ye yatırımı artıran ve Avrupa’nın ticari araç üretim üssü yapan Amerikan şirket, Ford Otosan’ın ürettiği araçlarla son 2 yıldır Avrupa’nın lideri oldu. Bu da Ford’un geçtiğimiz yıl Avrupa’da 1.2 milyar dolarlık rekor kâra ulaşmasını sağladı. 5 yıl öncesine kadar Avrupa ticari araç pazarında 7’nci sırada yer alan Ford, Gölcük ve Yeniköy fabrikasında üretilen Transit, Custom, Courier ile tüm rakiplerinin önüne geçti. 2015’da liderliğe yükselen marka, 2016’da da bu unvanını korumayı başardı. Ford’un Avrupa’daki ticari araç satışları yüzde 17 artış gösterirken, pazar payı yüzde 13.2’ye ulaştı. Avrupa’da satılan Transit araç gamının yüzde 81’i Ford Otosan tarafından üretildi. 2016’da Ford Otosan yurtdışına 257 bin 246 araç ihraç etti. İhracatın yüzde 95’i de Avrupa’ya gönderildi.

HEM TÜRKİYE’DE HEM AVRUPA’DA LİDER OLDUK

FORD Otosan Genel Müdürü Haydar Yenigün, Ford’un Avrupa’da kâra geçmesinde paylarının büyük olduğunu doğrulayarak, “Bu konuda mütevazi olamayacağım. Tespitler çok doğru. Bu başarıyı tüm Ford Otosan ekibinin özverili çalışmaları ile elde ediyoruz. Bu sayede hem Türkiye’de en büyük sanayi şirketi ve ihracat lideri olmayı hem de Ford’u Avrupa’da ticari araçta lider yapıp kâra geçirmeyi başarıyoruz. Bu da Ford Otosan’ın geleceğinin ne kadar sağlam olduğunu kanıtı” diye konuştu.

BİR TEK FORD DESTEK ALMADI

2008 yılında meydana gelen küresel kriz nedeniyle zor günler geçiren ABD’li otomotiv şirketlerine hükümet can simidi uzatmıştı. ABD hükümeti,
700 milyar dolarlık kurtarma paketi kapmasında otomotiv üreticilerine 17.4 milyar dolarlık kredi sağlamıştı. Bu kredinin 4 milyar dolarını Chrysler, 13.4 milyar dolarını ise GM almıştı. Ford ise o dönem likidite sorunu ile karşı karşıya olmadığını ve devletten destek istemediğini açıklamıştı.

GM’İN TÜRKİYE PİŞMANLIĞI

2000 yılı sonunda hem ekonomik kriz hemde dünya otomotiv sektöründe yaşanan durgunluk yüzünden Vectra üretimi yapılan İzmir Torbalı’daki Opel Türkiye fabrikasını kapatan dünyanın en büyük otomobil üreticisi General Motors (GM), daha sonra bir kaç kez Türkiye’ye dönme sinyali vermişti. Ama GM 2005 yılında son anda verilen kararla Astra Sedan’ı Türkiye yerine Polonya’da üretme kararı almıştı. Ancak bu üretimden memnun kalmayan GM’in o dönemki CEO’su Rick Wagoner, Detroit fuarında Türkiye’de üretim yapmamanın pişmanlığını yaşadıklarını açıkça dile getirmişti.

PEUGEOT, PROTON’U DA İSTİYOR

OPEL’i almak için görüşmelere başlayan Fransız Peugeot Citroen Grubu’nun (PSA) Malezyalı Proton Grubu’nu da almak istediği iddia ediliyor. Sektör kaynaklarına göre PSA’nın Proton için yatırım yapacağı ve Tanjung Malim’de yeni bir fabrika kurmak istediği belirtiliyor. Diğer taraftan Volvo’nun da sahibi olan Çinli Geely’nin de Proton’un yüzde 51 hissesini almak istediği ama Çinli şirketin asıl amacının Lotus’a almak olduğu da iddia ediliyor. Yani PSA, Proton’u isterken Geely’nin hedefinde ise teknolojisini istediği Lotus var. (Hürriyet / Emre Özpeynirci)