Taksilerde görüntü ve ses kaydına hukukçu uyarısı

Yılbaşında Reina katliamını gerçekleştiren Abdulkadir Masharipov'un iki taksi değiştirerek kaçmasının ardından Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan genelgeyle zorunlu kılınan ve ağustos ayında uygulamaya geçirilmesi beklenen taksilerde görüntü ve ses kaydıyla (İTaksi) ilgili tartışmalar sürerken hukukçulardan "Suçtur" uyarısı geldi. Hürriyet'te Oya Armutçu imzasıyla yer alan haber şöyle:

Ceza ve kamu hukukçuları, ‘İTaksi’yle ilgili, “Genelgeyle bu uygulama getirilemez. Anayasa’ya aykırı. Özel hayata müdahale ve suç teşkil eder. Toplanan ses-görüntü kayıtları hukuka aykırıdır. Bu kayıtlar, delil olarak soruşturma ve yargılamada da kullanılamaz” uyarılarında bulundular. Hukukçuların takside telekulak uyarıları özetle şöyle:

DEVLET TAKSİLERİ BBG EVİNE ÇEVİREMEZ

Prof. Dr. Ersan Şen: İlgilinin izni olmadıkça TCK 26. maddesi gereğince hiçbir şekilde ses ve görüntüsünü kayıt altına alamazsınız ve kullanamazsınız. Böyle bir uygulama için kanun ya da KHK ile düzenleme, taksiden kaç kişi faydalanıyorsa yazılı veya sözlü muvafakatlarının alınması lazım. Aksi halde, bu kayıtları alanlar, alınmasına aracılık edenler, toplayanlar suç işlemiş olur. Kayıtlar ise hukuka aykırı delildir, hiçbir şekilde kullanılamaz. Türkiye’de düzenleme yapıp astığı bir yazı ile hak ve hürriyetlerin kısıtlandığını görüyoruz. Yarın bir gün bindiği takside nahoş siyasi eleştiri yapan, sinirlenip küfreden insanların damgalanması, soruşturulması ve tutuklanmasının önünü açarsınız. Devlet özel hizmet alınan taksileri BBG evine çeviremez. Derhal kaldırılmalıdır.

TAKSİCİLER CEZAİ SORUMLU OLUR

Prof. Dr. Devrim Güngör: Taksi kamusal alan olduğu için içinde özel hayat olamayacağı görüşü yanlıştır. Özel hayat sadece dört duvar arasında yaşanan bir hayat olmayıp bireyin herkese gösterme iradesi taşımadan davranış sergilediği her yerdir. Adli soruşturma kapsamında kişiyi tanımak için sesini duymak gerekli değildir. Ses kaydının yapılması hukuka aykırı başka amaçlara hizmet eder. Taksicilerin cezai açıdan sorumlu olmaları mümkündür.

ONUNLA BAŞLADI

Emniyet’in tartışılan genelgesi, yılbaşında Reina saldırısını yapan DEAŞ’lı Abdulkadir Masharipov’un iki taksi değiştirerek kaçmasından sonra yayınlandı. İçişleri Bakanlığı kaynakları, terör ve asayiş olaylarının önlenmesi, sürücüler ile yolcuların can güvenliği ve trafik güvenliğini sağlanması, caydırıcılık anlamında suçun önlenmesinin amaçlandığını belirterek, zorunluluk getirilirken kameraların özelliklerine ilişkin bir koşulun sunulmadığını bildirdiler.

İPTALİNİ İSTEDİLER

İBB’nin ağustosta başlatacağı “İTaksi” uygulaması tartışması yaratırken, CHP’li Gamze Akkuş İlgezdi dün önce konuyu Meclis’e taşıdı, sonra da ikinci kez yargıya başvurdu. İlgezdi, Eminyet’in genelgesinin iptali için dava açtı. Verdiği önergede ise “Evlere de kamera ve ses kayıt cihazları yerleştirmeyi düşünüyor musunuz?” dedi. Genelgeye ilk iptal davasını açan İstanbul Barosu Başkanı Mehmet Durakoğlu, dava sonucu beklenmeden genelgenin iptalini ve “İTaksi” uygulamasının geri çekilmesini istedi.