TBMM'de ‘Cezalar gelire göre olsun’ tartışması

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki 10 maddelik yasa teklifinin görüşmeleri sırasında, cezaların nasıl verilmesi gerektiği üzerine de vekiller görüşlerini aktardı. Gelire göre ceza konusu da bu kapsamda gündeme geldi. Görüşler şöyle:

 Garo Paylan (HDP): Bütün cezalarda, yalnızca trafik cezalarında değil, vergi cezalarında, diğer pek çok cezada caydırıcılık ancak bir vatandaşın servetine ve gelirine göre ceza uygulanırsa geçerli olabilir. Yani bir vatandaşımız, düşünün, milyar dolarlık bir şirketi var, bir vergi usul cezasında aynı cezayı alıyor, küçücük bir işletmesi olan kişi de bir vergi usulsüzlüğü yaptığında aynı cezayı alıyor. Oysa ölçeğe göre, güce göre, varlığa göre, gelire göre bütün cezaların yapılandırılması lazım. Bu yapısal bir sorundur. Ben, Sayın Muş’a da bütün siyasi partilere de bunu öneriyorum. Özellikle hız sınırı, alkollü araç kullanma, kırmızı ışıkta geçme gibi cezalar bütün dünyada bu cezalarla caydırılmıştır. Tabii ki bir eğitim melesedir ama cezaların da mutlaka güce göre caydırıcı olması gereği vardır. Bu konuda ifrat-tefrit noktasında savrulmayalım derim.

MÜZAKERE EDELİM

Mehmet Muş (AK Parti): Burada dile getirilen, verginin güce göre alınması konusu, tabii, Türkiye’de gelirin yüzde 20’siyle kurumlar vergisi ödüyorsunuz ya da gelir vergisi dilimine göre artan oranlı sistemimiz var, yüzde 35’e kadar. Dolayısıyla, ceza ve gelirin… Aslında gelire göre oran olduğu için belli bir noktada aslında bunu karşılıyor fakat mutlak anlamda tam anlamıyla ulaşmak istediğimiz noktada bu öneriler değerlendirilebilecek öneriler, kıymetli bulduğumu ifade etmek isterim. Yani geliri 2 bin lira olan kişinin kırmızı ışıkta ödeyeceği ceza 108 liraysa geliri 20 bin lira olan ona göre ödesin. Buna hiçbir itirazım yok. TBMM olarak çalışalım, üzerinde müzakere edelim, uygulama konusundaki, uygulamadaki zorlukları ya da uygulamadaki kabiliyetimizi ilgili kolluk kuvveti getirsin, tartışalım üzerinde. Ben buna hiçbir zaman itiraz etmem ve makul olduğunu da söylerim.

Mustafa Kalaycı (MHP): Cezada olur mu? O zaman, adam öldüren…

Mehmet Muş: Para cezası, trafik cezası. Onun Anayasa’ya göre, eşitlik ilkesine göre araştırılıp…

Garo Paylan: Dünyada örnekleri var.

Mehmet Muş: Sayın Paylan ‘Var’ diyor, araştırılıp bakılabilir.

GELİR TAM OLARAK KAYITLARA GİRMELİ

Ankara Baro Başkanı Erinç Sağkan: Böyle bir önerinin mantığı anlaşılabilir. Ancak bu mantığın Türkiye gibi ülkelerde uygulanabilmesini konuşmak için, gelirin neye göre tespit edileceğine bakmak gerekir. Bizim gibi gelirin tam olarak yansıtılmadığı ülkelerde uygulanabilir bir sistem olarak görmüyorum. Eşitlik açısından idari para cezalarını değerlendirmek doğru olmayabilir. Çünkü Anayasa’nın 73. Maddesi de, yurttaşların gelirleri doğrultusunda vergi vermesini içeriyor. Bu nedenle ‘Eşitlik ilkesine aykırıdır’ demek doğru olmaz.

Avukat Murat Yılmaz: Gelire göre ceza doğru görünse de Türkiye gibi gelirin kayıtlara tam yansıtılmadığı ülkelerde sıkıntı olur. Baktığınızda son model arabaya binen kişinin geliri asgari ücret olarak görünüyor. Bu durumda cezayı hangi gelire göre belirleyeceksiniz?(Hürriyet/Hacer Boyacıoğlu)