‘Benzinli’de motor küçülünce ‘dizel’de vites düştü

İlk dört ayda toplam otomotiv pazarı yüzde 49 büyürken, yıl sonu tahminleri 850-875 bin seviyelerine yükseltildi Satışların detayına göz attığımızda, dizel otomobillerin payının yüzde 59'a gerilediğini, buna karşılık otomatik şanzımanlı otomobillerin pa­yının ise yüzde 47'ye yükseldiğini gö­rüyoruz. 2004'ten bu yana hızlı büyü­me içinde olan dizel araç satışları son bir yıldır ufak ufak geriliyor. Geçtiğimiz yıl yüzde 64'e kadar ulaşan dizelin pa­yı, bu yıl yüzde 59'a düşmüş durumda. Pazarın beklentisi ise bu gerilemenin devam edeceği ve fazla şişmiş olan di­zel araçların satışlardaki payının önü­müzdeki dönemde yüzde 50'ler sevi­yesine oturacağı yönünde.

NİÇİN ARTMIŞTI?

Son yıllarda tüketicilerin dizel araç­lara olan talebinin artmasında birçok faktör rol oynadı. Örneğin, vergi deza­vantajından daha az etkilenen düşük hacimli dizel motorların piyasaya su­nulması pazarın büyümesinde itici güç­lerden biri oldu. Ayrıca dizel yakıt kali­tesinin artması, yeni teknolojili dizel motorların benzinli motorlara oranla yüzde 30 daha az yakıt tüketmesi ve di­zel araçların performans açısından benzinli araçlarla arayı giderek kapatması da dizel araçlara olan talebin artmasın­da önemli faktörler olarak dikkat çek­ti. Tabii tüm bunlara petrol fiyatlarındaki hızlı artışı da eklememiz lazım.

Tüm bu tablonun sonucunda di­zel araçların satışları her geçen gün arttı. Hatta çoğu zaman bu artış, tüke­ticilerin hesap kitap yapmadan dizel araçlara ilgi gösterdiği şeklinde bile yorumlandı. Bakım masrafları ve fiyat farkı nedeniyle yılda 20 bin kilomet­reden az yol yapan araç sahipleri için dizel motorun avantajlı olmadığı söy­lense de, tüketicilerin dizel araçlara olan talebi her geçen gün arttı. Tabii bu da toplam satışlar içinde dizel araçların payını hızla yükseltti. 2004'te sa­tılan her 100 binek aracın 21'i dizel iken, geçtiğimiz yıl bu rakam 64'e ka­dar çıktı.

FİLO ETKİSİ BÜYÜK

Geçtiğimiz yılın ortalarına kadar sürekli büyüyen dizel pazarında ivme son bir yıldır ilk kez düşmeye başla­mış durumda. Otomotiv Distribütör­leri Derneği'nin (ODD) verilerine gö­re, bu yılın ilk dört ayında dizel araç­ların toplam satışlardaki payı yüzde 59'a geriledi. Ocak ayında bu rakam yüzde 62'ydi. Sektör temsilcilerinin genel yorumu, bu düşüşün devam edeceği şeklinde.

Tabii burada unutulmaması gere­ken konulardan biri de filo pazarı. Di­zel araç pazarında yaşanan gerileme­nin tamamen perakende pazarından kaynaklandığını söyleyebiliriz. Dize­lin hala yüzde 59 gibi yüksek pay al­masında bir numaralı etken yüksek fi­lo satışları. Zira sürekli büyüyen filo pazarında talebin neredeyse tamamı dizel araçlara geliyor. Filoda benzinli araç talebi sadece lüks segmentte, o da yüzde 5'ler civarında gerçekleşiyor. Dolayısıyla filo pazarının hala canlı ol­duğunu dikkate alırsak, toplam dizel oranında yaşanan gerilemenin tama­mının bireysel müşterilerden geldiği­ni söyleyebiliriz.

YAKIT TÜKETİMİ DÜŞTÜ

Perakende müşterisinin benzinli otomobilleri geçmişe göre daha fazla tercih etmeye başlamasının da farklı nedenleri söz konusu.

Öncelikle pazara sunulan kü­çük motorlu benzinli otomobiller, dizel araçların daha ekonomik ol­duğu algısını yavaş yavaş kırıyor. Birçok marka, pazara yeni nesil tasarruflu motora sahip araçlar sunmuş durumda ya da sunma ha­zırlığı içerisinde.

1,0, 1,2 ve 1,4 motora sahip bu araçlar, neredeyse dizel araçların yakıt tüketimine benzer performans sonuç­lan göstermeye başladı. Örneğin 1,2 lit­re motor hacmine sahip otomatik vites Peugeot 308'in ortalama yakıt tüketimi 100 kilometrede 4,9 litre. 1,4 litre mo­tora sahip Volkswagen Golf te bu ra­kam ortalama 4,7 litrede kalıyor. 1,6 lit­re motor hacmine sahip BMW 1 serisi­nin ortalama yakıt tüketimi ise 5,7 litre. Geçmiş yıllarda bu tüketim rakamlarına ulaşılması hiç de kolay değildi.

FARKLI GÖRÜŞLER VAR

Hyundai Genel Müdürü Önder Göker, benzinli motorlar üzerinde yapılan teknolojik ge­liştirmeler saye­sinde, yeni nesil modellerin en az dizeller kadar ekonomik olabi­leceğinin kanıt­landığını söylü­yor. Göker, "Hatta çoğu motorun az ya­kıt tüketimi nedeniyle ödül aldığı da bir gerçek. Hız­la gelişen teknoloji, benzinli motorların tüketimlerini daha da aşağılara çeke­cektir. Bu da ilerleyen dönemlerde di­zellerin tahtını gerçekten sallayabilir" yorumunda bulunuyor.

Opel Genel Müdürü Öz-can Keklik ise dizel pazarın­da yaşanan daralmayı hem küçük hacimli benzinli mo­tora sahip araçların sunduğu yakıt tasarrufuna hem de oto­matik şanzımanlı araçlara olan talebe bağlıyor. Keklik, "Mevcut şartlar altında 1,6 litre ve altı mo­torlarda fazla dizel otomatik şanzıman seçeneği olmadığı için tüketiciler küçük hacimli benzinli otomatik mo­torlara zorunlu olarak bir kayış göste­riyor. Yani şu an dizel motorların satı­şındaki düşüşün önemli nedenlerin­den biri de küçük hacimli dizel oto­matik motor seçeneklerinin kısıtlı ol­ması" diyerek konuya farklı bir açıdan bakıyor.

PETROL FİYATLARI DÜŞÜNCE...

Nissan Genel Müdür Yar­dımcısı İbrahim Anaç ise son dönemde ben­zinli araçlara olan talebin beklene­nin üzerine çık­tığını ve büyü-\ yen pazarın da­ha çok benzinli araç tarafında etkisini gösterdi­ği söylüyor. Anaç, "Buna neden olan gelişme ise son zaman­larda petrol fiyatlarında göz­lemlenen düşüştür. Bu düşüşün de­vam edeceği beklentisi, dizel araçlar­dan daha uygun fiyatlara bulunabilen benzinli araçların satışlarının artması­na neden oluyor" diyor.

TALEP NEDEN DÜŞÜYOR?

Yeni nesil tasarruflu motorların tercih edilmeye başlanması kadar akaryakıt fiyatlarının da tüketici tercihlerinde oldukça etkili olduğunu söylemeliyiz. Petrol rafineri çıkışlarında indirim yapıldığında, fazla kilometre yapmayan tüketicilerin benzinli modelleri tercih ettiği dikkat çekiyor. Hatta birçok kişiye göre dizel ve benzinli motorlar arasındaki tercihi akaryakıt fiyatları belirliyor. Ayrıca şirketlerin benzinli modellerdeki avantajlı satış kampanyaları da talebi etkiliyor. Söz konusu kampanyalar tüketicilerin ilgisini benzinli araçlara daha fazla çekmeye devam ediyor. (EMRAH GÜRKAN/EKONOMİST DERGİSİ)