Kayıtdışının bedelini neden biz ödüyoruz

ODD Başkanı Mustafa Bayraktar, vergilerdeki artışın zamanlaması ve üslubunun pazardaki dengelere zarar verdiğini söyledi. Türkiye’de sık sık eleştiri konusu olan yüksek vergilerin otomotiv sektöründe büyümeyi etkilediği ve ‘psikolojik eşik’ olarak nitelendirilen 1 milyon adetlik satışa ulaşılmasını engellediği belirtiliyor. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Başkanı Mustafa Bayraktar, sektörün içinde bulunduğu durumu, “Satışların arttığına sevinemiyoruz. Çünkü ‘Yüksek olan vergilere ek vergi gelir mi?’ diye endişeleniyoruz. Nitekim 2010’da işler çok iyi gitti. Ekim 2011’de ansızın vergiler arttı. Kayıt dışı ekonominin bedelini hep tüketiciler ve otomotivciler mi ödeceyecek?” sözleriyle aktardı. Bayraktar, vergilerin yüksekliği kadar artışının zamanlaması ve üslubunun da pazardaki dengelere zarar verdiği görüşünde.
Skytürk360 TV’de Üç Nokta programına konuk olan Mustafa Bayraktar; vergilerle ilgili asıl problemin, vergi artışlarının bir anda gerçekleşmesiyle oluştuğunu söyledi. Vergilerde değişiklik yapılacaksa bile bunun önceden sektörle paylaşılmasının faydalı olacağını belirten Bayraktar, böyle yapılmadığı için son artışın kârlılığa büyük darbe vurduğunu aktardı. Bayraktar, bu konudaki değerlendirmeleri Maliye Bakanlığı’na ilettiklerini kaydederek, “Maliye Bakanımız Mehmet Şimşek çok akıllı, konulara vâkıf biri. Bunları anlattığımızda ‘Haklısınız ama bu da bir Türkiye gerçeği.’ diyor. Ama artık bu tablonun değişmesi lazım.” dedi. Türkiye’de artan nüfusa ve kişi başına gelirin 10 bin doları geçmesine rağmen 1.000 kişiye 150 araç düşerken, Bulgaristan’da aynı rakamın 350 olduğuna dikkat çeken Bayraktar şunları söyledi: “Türkiye, dünyanın en büyük 16. ekonomisi. Bu rakamlara baktığınızda salt bir dengesizlik olduğunu görüyoruz. Türkiye’deki tüketiciler Avrupa’da bir araca yüksek fiyatı ödeyen tüketici. Bunun sebebi Özel Tüketim Vergisi (ÖTV). Türkiye’de vergilerin yarısından fazlası otomobilden, benzinden, iletişimden, tütünden alındığı için yüzde yüz kayıt altında bir sektör. Bu emtiaları da bu vergiler yüksek fiyatlara çıkarıyor. Dolayısıyla potansiyelinin çok altında bir pazar gerçekleşiyor. Vergiler makul olsa iç pazarda 1 milyon adetlik satışı geçmek zor değil.” Türkiye’de otomotiv parkında araçların yüzde 45’inin 12 yaşından daha eski olduğunu ve ülkemizde ulaşımın hurdalar üzerinden yürüdüğünü kaydeden ODD Başkanı, bunun da vergi politikalarındaki çarpıklıktan kaynaklandığını dile getirdi. Buna göre sıfır otomobildeki yüksek vergiler ikinci eli cazip kılıyor. 6 ayda bir ödenen Motorlu Taşıtlar Vergisi’nin (MTV) yaşlı taşıtlarda daha düşük oranda kalması sürücülerin uzun süre aynı arabayı kullanmasına yol açıyor. Yeni teknolojilerle yakıt tüketiminin azaltıldığı, daha az emisyon bırakan arabaların üretildiği bir ortamda yollarda bu kadar çok hurda aracın seyretmesini hem kamu sağlığı hem çevre hem de ülke ekonomisi açısından ‘garabet’ diye nitelendiren Bayraktar, “Biz canımızı, malımızı bu eski araçların üzerine koyup gidiyoruz. Hava kirleniyor, fazla yakıt sarfiyatı yapıyoruz. Kazalarda karşılaşılan riskler, ölümler oluyor. Türkiye’deki trafik kazalarının yıllık maliyeti 20 milyar lira. Bu trafik kazaları neden oluyor? Çünkü eski araçların güvenlik sistemleri, hava yastıkları, ABS freni yok, korumalar yok. Biz de bunun ortadan kaldırılmasını istiyoruz. Bu bir süreçtir, işe bir taraftan başlanılması gerekiyor.” ifadelerini kullandı. Bayraktar, yaşlı araç parkını ortadan kaldırmak için hurda merkezlerinin kurulması gerektiğini ve 20 yaşın üzerindeki araçların bu merkezlere bırakılabileceğini bildirdi. Bu şekilde her yıl 100-120 bin aracın trafikten çekileceğini ifade eden Bayraktar, bakanlığa hurda teşvikini içeren kapsamlı bir rapor sunduklarına dikkat çekerek, “Hurda araçların merkezlerde işlenmesi hurda demir ithalatını azaltacak. Böylece her açıdan ülke ekonomisi kazançlı çıkacak. Hurda teşvikinin tutması için süre tahdidi konulmamalı. 20 yaşını geçen her araç için MTV borçlarının silinip hurdaya ayrılmasını sağlayacak bir düzenleme şart.” diye konuştu.
Yerli otomobil, bugünden yarına olacak iş değil
Başbakan Tayyip Erdoğan’ın patronlar kulübü TÜSİAD’da “Yok mu bir babayiğit yerli otoyu üretecek?” sözleriyle gündeme gelen yerli otomobil tartışması sürerken ODD Başkanı Mustafa Bayraktar, Avrupa’daki krizin ve sektördeki kapasite fazlalığının Türkiye’nin önündeki en büyük risk olduğunu söyledi. “Kapasite kullanımları yüzde 60-70’lerde. Almanya’da, Fransa’da, İtalya’da sendikalar bas bas bağırıyor. İşten çıkarmalar sürüyor. Biz böyle bir ortamda teşvik edilmeye çalışıyoruz. Güzel, bunlar yapılmalı acaba muhteviyat biraz daha ileriye nasıl götürülebilir?” sorusunu yönelten Bayraktar’a göre sektördeki değer zincirinin tamamını gözden geçirmeden sadece ana sanayiyi teşvik etmenin anlamı yok. Bayraktar, kıyasıya rekabet içindeki firmaların ortak bir üretime yanaşmayacağını belirterek, “Ortada bir Rekabet Kurulu varken, 50 küsur marka birbiriyle boğaz boğaza rekabet ederken ‘Biz bir araya gelelim, marka üretelim.’ demesi mümkün değil. Satışların yüzde 60’ı beş markaya ait. Konu o değildi zaten. Başbakan’ımızın söylemek istediği de bu sektörün ileriye doğru gelişmesi. Olabiliyorsa bunun içerisinden bir yerli marka da çıkabilir mi? Bugünden yarına olacak iş değil.” dedi. Bayraktar, otomobillerdeki start and stop (durk-kalk) teknolojisini bir Fransız firmanın geliştirdiğini dile getirerek, “Şimdi Japon otomobillerinde bile bu teknoloji kullanılıyor. Bir otomobilde 40 binden fazla parça var. Belki bunlara dönük bir strateji geliştirmeliyiz.” ifadelerini kullandı.