Ustadan 'Doğru Otomobil' dersi

Araba seçmek bu kadar zor mu? Almak isteyenler arabayı nasıl beğeniyor? İşin püf noktaları ne? Otomobilin usta ismi Murat Öztürk anlatıyor… BERRİN UYANIK BEKAR – OTOMOBILSAYFASI.COM
 
Ay ay şu renge bak, mutlaka almalıyım…
Abi arka koltuğa oturdum bayağı rahatmış, bu araba tam bana göre…
Camlar tam otomatik, sunroof’u da var, acayip hava atıcam baba…
İbreyi gördün mü, 250 yazıyor, ne basarız bununla ama…
Ve daha neler var neler?

Siz bunların hangisisiniz acaba?

Bir arababa alırken neden cazibenin peşinden koşuyoruz hiç düşündünüz mü? Neden mi? Çünkü bizde insanlar araba alırken donanımından yakıtına gerçekten ihtiyacı karşılayıp karşılamadığına bakmıyor; ya da otomobilin kendisine hitap edip etmediğini sorgulamayı gereksiz sanıyor. Bazıları için arabanın makyajı, bazıları için hiç kullanmayacağı ektsra özellikleri yetiyor da artıyor bile..

Bilinçsizlik.. İşte en büyük derdimiz… Kazalar, işte en büyük üzüntümüz… Yaralarımız bu yüzden kapanmıyor zaten…

Peki, bir çözüm yok mu? İnsanlara akıl verecek, yönlendirecek, yol gösterecek, bilgilendirecek, bilinçlendirecek bir ‘danışman’ yok mu?

Derken karşıma çıktı Murat Öztürk. Önce “Yeni otomobil seçiminde 10 önemli kriter” uyarısını okudum. Kafamda sorular oluşunca, merakım artınca daha fazlası adına kendisini buldum. Ataşehir girişinde, yeşillikler içinde bir kafede, güzel bir günde buluştuk, konuştuk.

“Kaliteli Yaşam Mühendisliği” QPortre’nin uzman eğitmenlerinden, Otomobil ve Motor Sporları Eksperi Murat Öztürk bence tam bir ‘otomobil koçu’. Karayolunda değil, ünlü Çin atasözü “Bana balık verme, balık tutmayı öğret”in yolundan giden Murat Öztürk’ün misyonu, Türk halkına “Doğru otomobil nasıl seçilir?”i öğretmek.

Konu zor ama o inançlı. Anlatmak kolay değil ama o umutlu. Özellikle kadınlardan. Üstelik de “Trafikte dikkat edin, gece farı yanmayan 10 aracın minimum 8’ini bayanlar kullanıyordur” demesine rağmen…
 

 
Aslında acımasız, eleştiride hiç yumuşak değil. “Biz otomobil seçmeyi bilmiyoruz” diye başlıyor, “Rengi çok güzel ya da hanım beğendi diye araba alınmaz. Komşuya hava atmak için, mahalleye, işyerine caka satmak için onbinlerce lira havaya atılmaz” derken güleç yüzü ciddileşiyor, fıkracı tadındaki ses tonu sertleşiyor.

İşin aslı Öztürk, insanları, şirketleri nasıl bir otomobil almaları gerektiği konusunda bilgilendiren seminerler veriyor. Kişileri, firmaları “Doğru Otomobil” kültürüyle tanıştırırken Öztürk, aslında önemli bir ikazın altına da imzasını atıyor. Çünkü programlarının çabası kişinin sınırını aşan otomobille yol açacağı kazaların, yapacağı fuzuli harcamanın önüne geçmek. Onu dinlediğinizde, bir otomobil alırken kendinize sormanız gereken soruları kavrıyor, cevap mantığını anlıyor, doğru tercihte şansınızı yükselterek kritik bir eşik atlıyorsunuz.

Sohbet, planlanan süreyi epey aşıyor. Yanıt üzerine yanıt verirken ellerini, kollarını, mimiklerini nasıl kullandığına şahit oluyorum. Sadece bilgi değil, hitabıyla da ikna başarısına sahip, belli. Gerçek şu ki tam bir araba sevdalısı Öztürk. Bir servisci kadar otoriter, bir rallici kadar manevra kabiliyetli, bir gazeteci kadar meraklı, sorgulayıcı. Ve hızlı, ama sadece teknolojiyi takip ederken :)

Kadınlar otomobil seçimini neye göre yapıyor? Trafik kazalarının en büyük sebebi ne? Nasıl bir ceza uygulaması kazaları bitirir? Otomobilinizin sizden aldıkları ve size verdikleri ile ilgili ne biliyorsunuz? “Siz sürücü koltuğunda otururken laptonuza bakın, araba kendi kendine gidiyor” dediği olay ne?

Murat Öztürk’le ‘gizli bir dünya’nın perdesi açılıyor, “Doğru Otomobil” sırları başlıyor…
 
GÖSTERİŞ İÇİN YA DA HANIM BEĞENDİ DİYE OTOMOBİL ALIYORUZ

-Türk insanı otomobil seçmeyi bilmiyor mu gerçekten?

Murat Öztürk: Evet, biz otomobil kullanmayı ve seçmeyi bilmiyoruz.  Otomobilin rengi çok güzel, ya da hanım çok beğendi aldık diyoruz ama ya araba sana uygun değil se? Giderlerini, ihtiyaçlarını karşılamıyorsa veya da tüketim sana fazla geliyorsa? O zaman da “Bu otomobil çok kötü” diyoruz. Ancak işin aslı öyle değil çünkü, otomobil kötü değil. Sen ihtiyacına uygun otomobili seçmiyorsun ya da o otomobile göre yanlış sürücüsün. Belki otomobilin tercih hakkı olsa seni tercih etmez. Kısacası sen ihtiyaçlarına göre otomobil almıyorsun. Bu da kültür ve eğitim meselesi. Mesela Avrupa’da bu kültür biraz daha oturmuş.  Bizde ise otomobil gösteriş için, yan komşu için ya da hanım beğendi diye alınıyor.
 
-Kadınlar bu noktada neye göre otomobil seçimi yapıyor?

Murat Öztürk: Kadınlar renklere göre ya da otomobilin şekline göre daha çok tercih yapıyorlar. Mesela “Nissan Juke” modelini kadınlar çok beğenir. Çünkü farklı bir tarzı vardır. Juke’un üstünde girintiler ve çıkıntılar vardır ve bayanların hoşuna gider. Kadınların ağırlıklı beğendiği şeyler eğer ayırım yaparsak genellikle bu tarz otomobillerdir. Ya da “SUV” modellerdir. “Yukarıda olayım ve kendimi güçlü hissedeyim”  ya da, “Trafikte üstüme çıkmasınlar, kırmasınlar” diye düşünürler. Peki haklısın ama en sol şeritte 120 ile gitmen gerekirken 80 ile gitmeyi, veya yolda telefonla konuşmayı lütfen bırakır mısın ki seni sıkıştırmasınlar. Aslında bunları sana bayansın diye yapmıyorlar, yaptığın davranışlardan dolayı yapıyorlar. Burada kadın, erkek ayırımına gitmek kötü bir şey çünkü kadınlar hep, “Biz kadınız diye böyle davranıyorlar” şeklinrde savunma yapıyorlar. Ancak yok öyle bir şey. Farkında değilsin ama sen tipik sürücü davranışları sergiliyorsun. Trafikte dikkat edin, gece farı yanmayan 10 aracın minimum 8’i bayandır.

Yolda farı yanmayan bir aracı durdurdum ve “Hanımefendi farlarınız yanmıyor bir de ters yoldan geliyorsunuz” dedim. “Nereden yanıyor bilmiyorum, ben arabayı hep gündüz kullanıyorum” diye yanıt verdi. Bir de biz hep otomobil alırken full donanımlı isteriz. Ancak ben bunu Avrupa’da fuarlarda da sordum ve çok enteresan bir şeyle karşılaştım. Fuarda Premium bir marka ve executive paket olan bir otomobile baktım ve arka camlar manuel’di.  “Şaka mı yapıyorsunuz? Arka camlar manuel, nasıl executive paket bu?” dedim. Bana, “Burada insanlar arabanın markasına, güvenilirliğine ve ihtiyaçlarına vermiş olduğu cevaba göre araç seçerler. Arka camlar bizde manuel çünkü kışın çok soğuk olduğu için otomatik camlar donuyor, sıkışıyor ve motor bozuluyor. Bu yüzden manueli kontrol etmesi kolay ve arıza oranları daha düşük” dediler. Düşünebiliyor musunuz, adamlar Premium aracı manuel alıyor, bizde ise arka camlar manuel deyip almıyorlar. Zaten tek kullanıyorsun, çocuğun bile yok, arkaya uzanıp cam mı açacaksın? O sürücünün hayatında açmayacağı bir şey arka cam.
Ya da gidiyor, illa sunroof’lu istiyor. Peki, ne yapacaksın sunroof’u?  “Güzel gözüküyor” diyor. Oysa o zda biliyor ki bizim ülke sıcak, sera etkisiyle pişiyorsun. Ama anlamıyor. Zaten kazaların bir nedeni de bu. Biz ne zaman otomobil kültürünü özümsersek trafik sorununu da, kazaları da çözeriz. Sürücü hatası çok, yol hatası çok az. En hatalı yolda dikkatli bir sürücü gider. İş öncelikle sürücüde bitiyor ve bir çok kriter var. Bu kriterlere uyduğun takdirde kötü bir otomobille bile kötü bir yolda gidebilirsin. 

Ayrıca lastiğin önemini ne zaman öğreneceğiz? Sadece cezası var diye kış lastiği almayacağız. “Bizim burada kar yağmıyor ki” diye lastik almamazlık yapmayacağız.  Çünkü bu kış lastiği, adı üstünde kar lastiği değil. Bütün bunları yaptığınız takdirde zaten bana da ihtiyaç kalmayacak!  
 

 
İSPANYA’DA TEST SÜRÜŞÜNDE MAHKEMEDE BİTEN HIZ

-Türkiye de olan kazalar Avrupa’da olsa ne tür farklılıklar yaşanır?

Murat Öztürk: Avrupa’da bizdeki gibi sık kaza olmuyor. Ayrıca birine vurup öldürdüğün zaman direkt hapis cezası var. Bir trafik kuralı ihlali yaparsanız, “Bu yaptığın ihlal ölüme sebebiyet verebilir, bu yüzden senin ruh sağlığında bir sıkıntı var, benim seni içeri alıp tedavi etmem gerekiyor” diyorlar. Bir arkadaşımızın başına gelen olay çok önemli, şöyle ki İspanya’da test sürüşü yapıyoruz. O spor araçla otobana çıkıyor, 200 basıyor. Otobanda 200 çok da ekstrem olduğunu söyleyemem ama ciddi bir sürat olduğunu söyleyebilirim. Polis yolu kesiyor.  Aynı filmlerdeki gibi test sürüşünde kelepçe takıyorlar arkadaşımza, polis arabasına bindiriyorlar. Diyorlar ki, “Otobanda limit 120. 130-140 yapsan limiti aştın deyip ceza yazarız. Sen 200 bastın, senin aklından zorun mu var? Mahkemeye çıkman gerekiyor…” Gece nezarette kalıyor, sabah da mahkemeye çıkıyor. Hakim “Bu sürati niçin yaptınız?” diye soruyor.  Arkadaş da “Gazeteciyim, test ediyordum” diye yanıt veriyor. Bin küsur euro para cezası, 30 gün kamu hizmeti, ehliyetine de el konuluyor. Üç ceza veriliyor yani. Arkadaş, “Ben buradaki kuralları bilmiyordum, pişmanım” diyor. Bunun üzerine iyi halden para cezası biraz hafifletiliyor, kamu hizmeti cezası 24 güne düşüyor. Ama ehliyet alınıyor. Böyle bir ceza bizde var mı? Yok! İsveç’te mesela gelirine göre ceza veriliyor. Sen ayda 1 milyon Euro kazanıyorsan, trafik suçu işlediğinde 200 Euro ceza kesmiyorlar sana, 20 bin Euro kesiyorlar. Gelire göre ceza. Bizde de cezalar bence en ucuz 500 liradan başlamalı ve katlanarak da gitmeli.  Kırmızıda geçiyorsun, cezası 85 lira. İyi de kırmızıda geçerken ölüme sebebiyet verebilirdin. 5 bin lira ceza vereceksin ki adam bir daha kırmızıya geldiği zaman, “Acaba yanar mı?” deyip, 500 kere düşünecek geçerken.
 
ARABADA HATA YOK, SORUN SENİN SEÇİMİNDE

-Otomobil neye göre seçilmeli?

Murat Öztürk: Biz otomobillerin özelliklerinin yanı sıra Q Portre olarak seçme kısmında devreye giriyoruz.  Otomobili nasıl, neye göre seçeceğini öğretiyoruz. Ben size balık vermiyorum, balığı nasıl tutacağınızı ve nasıl pişireceğinizi öğretiyorum. Mesela Trabzon’da oturan bir insan bir litre yakan araba kullanmamalı.  Çünkü 10 litreden az yakamazsın Karadeniz’de, yollar hep rampadır. Çekmez o araba. “Allah kahretmesin bu nasıl araba?” diye feryat edersin ama aslında arabada sorun yoktur. O arabayı al Konya’da kullan, harika. Sorun senin seçiminde.

Mesela insanlar ihtiyaçları olmadığı halde dizel araba alıyorlar. Yılda kaç bin kilometre yapıyorum, diyelim ki 10 bin. Peki, dizel kaç para, benzinli kaç para? Satın alırken fiyat farkına bakıyorsun, minimum 10 bin lira. 10 bin lira fazla alacağıma benzinli alıp bu 10 bin lirayı kaç senede çıkaracağım diye düşünmelisin. Hesap yapıyorszun, “5 senede amorti edebilirim”. Ama ben arabamı 3 senede bir değiştiriyorum zaten. O zaman dizel arabaya gerek var mı? Yok! Demek benzinli alınması lazım…
 

 
ADAPTIVE CRUIZE CONTROL’LÜ ARABA KULLANDIM, İNANILMAZ GÜZEL

-Teknoloji artık otomobilin her yanında.. Yenilikler neler?

Murat Öztürk: Otomobillerde adaptive cruize control diye bir şey çıktı. Mesela sadece cruize controlde 100’e sabitleyip 100 ile gidersin önüne engel çıktığı zaman sen fren yapıyorsun. Ancak adaptive cruize control’de otomobili 110 km’ye sabitlediğinde önüne bir kamyon çıktığında araç hemen 90 km’ye düşüyor ve aradaki mesafeyi koruyor. Sen hiç gaza ya da frene dokunmuyorsun. Önündeki kamyon sağa döndü diyelim tekrar hızın 110 km’ye çıkıyor. Yine hiçbir yere dokunmuyorsun. Ben adaptive cruize kontrolü en son çok sıkışık bir trafikte kullandım, inanılmaz güzeldi.
 
-Araç o zaman kendi kendine mi gidiyor?

Murat Öztürk: Otonom araç sürüşü yaklaştı, bunu söyleyebilirim. Siz artık Taksim’de otomobilinize binip Kadıköy’e gitmek istediğinizde,  aracınız giderken siz laptop’unuza, iPad’inize bakabileceksiniz. Future Truck adında bir TIR yapmışlar. Araç oto pilota bağlanıyor. Gidiyor, dönüyor, duruyor sadece kavşağa ya da ışıklara gelirsen müdahale ediyorsun. Ancak otobanlarda ve düz yollarda hiçbir müdahalede bulunmuyorsun
 
O ARAÇLAR İÇİN ÖNCE TRAFİK KURALI, ŞERİTLER DÜZGÜN OLMALI

-Peki, otomobiller için otonom ne zaman başlayacak?

Murat Öztürk: Şu anda bütün testleri yapılıyor.  Bunların gerçek hayata geçmesi 2025’ler diyebiliriz. Araçlar yapıldı da, sıkıntı yönetmelikler ve kanunlar. Çünkü bu araç otonom sürüş yaparken bir kaza yaparsa hangi şartlarda sürücü, hangi şartlarda üretici firma suçlu olacak? Bunun tanımlanması, kanunlaşması ve yürürlüğe girmesi gerekiyor. İkincisi bu sistem düzgün şeritlerle çalışıyor. Avrupa’da şeritler düzgün. Âmâ Türkiye’de bu sistemi denedim. Çizgi var gidiyorsun ama dönerken çizgiler silinmiş asfalta yama yapmışlar. Aracın dönmesi gerekiyor fakat çizgiyi görmediği için direksiyon ters tarafa gidiyor. Bu yüzden trafik kuralların yoksa, çizgilerin yerinde değilse, şartların bu yeni teknolojiye uygun değilse sistemi getiremezsiniz.

-Bu yeni teknoloji otomobillerde kullanılmaya başlandığı zaman fiyatları nasıl etkiler?

Murat Öztürk: Fazla etkilemez ama sonuçta her yeni teknoloji ve donanım bir maliyettir. İlk çıktığında fiyatlar farklı olacaktır ancak standart hale geldiği zaman çok fazla ücret farkı olacağını sanmıyorum.
 
QPORTRE, KALİTELİ YAŞAM MÜHENDİSLİĞİ HAKKINDA

Qportre, beyaz yakalı çalışanların motivasyon, yaratıcılık ve performans, şirkete bağlılıkları ve memnuniyetlerini üst düzey kullanabilmelerini sağlayan bir eğitim ve danışmanlık şirketidir. Finlandiya'nın sanatla harmanladığı eğitim sistemi esas alınarak hazırlanan konseptler; seminer, workshop ve kişiye özel programlardan oluşmaktadır. Bu eğitimler kişinin evliliğinden kullandığı otomobile, stres kontrolünden iş-özel hayat dengesine, yediği yemekten yaptığı spora kadar hayatın her noktasına dokunan geniş bir yelpazeye yayılmaktadır. Seçkin uzman kadrosu tarafından verilen bu eğitimlerden biri de Murat Öztürk ile hazırlanan "Doğru Otomobil" semineridir. Bu seminerde insanların sorması gereken sorulara verecekleri en doğru yanıtları bulmaları sağlanır, sıra dışı ve eğlenceli bir sunum ile otomobil hakkında hiç bilmedikleri detaylar gösterilir.