Tofaş’ta kadınların elini robot tutacak

Tofaş’ın AB işbirliği ile başlattığı Robo-Partner projesi oto montaj hattında kadınlara istihdamın önünü açacak. Milliyet Gazetesi'nden Songül Hatısaru geçen hafta içerisinde gerçekleştirmiş olduğu Fiat fabrikası ziyaretinden izlenimleri paylaştı. 
Geçen hafta gittiğim Bursa’da Tofaş’ın fabrikasını da gezdim. Tofaş, Türkiye’nin hem binek otomobil hem de hafif ticari araç üreten tek otomotiv şirketi konumunda. Fiat için Linea, Doblo ve Fiorino modellerini üretiyor. Tofaş’ın montaj fabrikasında önüme çıkan yarım metre boyundaki birbirine bağlı üç bölümden oluşan ve küçük bir treni andıran robotlara bakakaldım. Tofaş’ın geliştirdiği robotu takip ettiğinizde bir otomobilin yapım sürecine de tanık oluyorsunuz. Zira otomobil yapılırken gerekli olan her parça insansız taşıma aracı denen işçilerin kendi arasında kervan dediği bu robotların üstünde.
AGV (Automatic Guided Vehicle) adını taşıyan robot, rutin aralıklarla fabrikanın içinde dolaşıyor, montaj hatlarına yaklaşıyor. Üzerindeki parçaları büyük bir cömertlikle çalışanların ellerine bırakıyor. Montaj hattındaki işçilere düşen parçaları alıp yerine monte etmek...
İnsansız taşıma aracı üstündeki parçalar bitince sessizce tedarik istasyonuna doğru yol alıyor. İşleri inanılmaz ölçüde basitleştiren bir sistem. Robotları şaşkınlıkla izlerken ister istemez kadınlar da artık otomobil fabrikasında rahatlıkla çalışabilir diye düşündüm.

Engellilere istihdam

Aklın yolu bir! Olaylar bu noktaya doğru gidiyor. Tofaş Ar-Ge Merkezi, AB 7. Çerçeve Programı kapsamında başlatılan Robo-Partner Projesi’nin koordinatörlüğünü üstlenmiş. 8 ülkeden içinde üniversiteler, araştırma kuruluşları, ekipman üreticilerinin bulunduğu 14 kurum ve kuruluşun işbirliğiyle başlatılan, 8 milyon Euro bütçeli bir proje. Proje, Tofaş ’ın Ar-Ge ’ye verdiği önem ve yaptığı yatırımların da bir örneğini teşkil ediyor.
Proje için Avrupa Komisyonu nezdinde ciddi bir rekabet yaşanmış. Komisyonda sıkı bir değerlendirmeden geçen 8-10 projenin sadece birinin kabul edildiği ve finansman sağlandığı dikkate alındığında, dünya çapında robotik araştırma projesinin yönetiminin Tofaş’a verilmesi büyük bir başarı olarak kabul ediliyor. Beni bundan çok kadınların otomobil fabrikalarına da girmesi ilgilendiriyor. Proje bunu da hızlandıracak zira.
Robo-Partner, “Geleceğin Fabrikaları”nda robotların montaj hattında insanlarla birlikte kullanım olanaklarının artırılmasını sağlayacak bir proje. Zaten projeyle iş süreçlerinin daha kolay hale gelmesi, üretim bandında daha fazla engelli ve kadın çalışan istihdam edilmesi hedefleniyor. Bu sayede, insan-robot işbirliğindeki çalışma istasyonlarının geliştirilmesiyle, etkin üretim kabiliyeti yaratılarak fiziksel engeli yüzünden çalışamayan kişiler eşit şartlarda iş imkanına kavuşacak.
Robo-Partner projesi; üniversiteler, robot ve ekipman üreticileri, yazılım ve sistem geliştiricisi gibi kurum ve kuruluşların işbirliğiyle 42 ay boyunca sürdürülecek.
Proje kapsamında özellikle kadınlar ve engelliler için montaj hatlarında ciddi iyileştirmeler hedefleniyor. Bu kapsamda montaj hattında 2 yıl sonra 50 mavi yakalı kadın çalışanın istihdam edilmesi hedefleniyor. 

İşçilerin önerileri Ar-Ge’ye yön veriyor

Tofaş yetkilileri bu yıl mavi yakalılardan kişi başına 47 öneri aldıklarını söyledi. Bu önerilerin önemli bölümü hayata geçiriliyormuş. Mavi yakalıların buluşlarını 2015 araçlarında göreceğiz. Tofaş yetkilileri, oranın arkasında Tofaş Akademi’yle hayat bulan sürekli eğitim çalışmalarının bulunduğunu söylerken ekliyor: “Ortalamada 100 saatlik eğitim aldılar. Geleceğimizi mavi yakalılarla şekillendiriyoruz. Tofaş, Türkiye’deki otomotiv üretiminin 4’te 1’ini, ihracatının ise 5 ’te 1’ini gerçekleştiriyor.”

Mavi yakalılar beyaz yakaya terfi ediyorTofaş Akademi, sürekli öğrenmeyi merkezde tutan, çalışanlarının hem bireysel, hem de takım olarak performansını daha da artırmayı hedefleyen bir gelişim platformunu temsil ediyor. Akademi sadece teknik alanda değil, davranış eğitimlerinde de hem beyaz yaka hem de mavi yakalı çalışanlarının gelişimine katkıda bulunuyor. Dinlediğim bilgiler içinde bana en çarpıcı gelen ise Tofaş insan kaynakları bünyesinde devam eden mavi yaka kariyer programı oldu. Programla mavi yaka çalışanlar beyaz yakaya terfi etme imkanı yakalıyor. Tofaş Akademi de gelişim programlarıyla mavi yaka kariyer programını destekliyor.
2013 Mart’ında başlatılan programda, bir yıl içinde 97 pozisyon için açılan 80 ayrı iç ilana 2 bin 957 Tofaş mavi yaka çalışanı başvurmuş. Tüm süreçleri başarıyla tamamlayan 102 mavi yakalı çalışandan 18’i beyaz yaka pozisyonuna; 84 mavi yakalı çalışan ise bir üst seviye olan endirekt mavi yaka pozisyonlara atanmış.